Tuần trước, theo thông tin từ Bloomberg cho biết nhà phát triển EOS của Block.one đang cố gắng mua lại 10% cổ phần công ty, đây là lần thứ hai việc này được báo cáo trong vòng chưa đầy một năm.

Dường như một số nhà đầu tư của công ty đang chuẩn bị cho “ngày nhận lương” lớn: Những người góp vốn sớm nhất có thể đạt được khoản lợi nhuận khổng lồ 6,567% cho các khoản đầu tư ban đầu của họ, trong khi Michael Novogratz khiêm tốn hơn ở mức 123%.

Nhưng tại sao Block.one mua lại cổ phần của mình ngay từ đầu? Có vẻ như các giám đốc điều hành của startup này rất tự tin về tương lai của mạng lưới của họ – và một thông báo sẽ được đưa ra trên thị trường dự kiến vào ngày 1 tháng 6 có thể là một trong những lý do.

Đáng chú ý, một thông báo vào ngày 1 tháng 6 cũng sẽ được đưa ra bởi TRON, CEO Justin Sun đã tự tin nói rằng mình có cơ hội lớn và có thể win 70%, hơn nữa, Sun cũng ghim tweet lên tường nhà mình.

Something huge and amazing going about #TRON and #BitTorrent. I will share with you after June 1. I think I have 70% to win and nail it. Fingers crossed! $TRX $BTT

— Justin Sun (@justinsuntron) 26 tháng 5, 2019

Sau khi Justin Sun thông báo thì TRX đã tăng hơn 30% trong 24h qua, trở thành đồng coin có hiệu suất tốt nhất trong Top 10. Đồng EOS cũng đã tăng hơn 15% trong 24h qua, nâng vốn hóa lên 7,3 tỷ đô la.

Block.one là gì ?

Block.one là một công ty tư nhân được biết đến với việc phát triển và xuất bản giao thức EOS.io. Công ty này được đăng ký tại Quần đảo Cayman, điều hành bởi CEO Daniel Larimer và giám đốc công nghệ Brendan Blumer.

Ngược lại, EOS.io là một giao thức hợp đồng thông minh dựa trên blockchain để phát triển, lưu trữ và thực hiện các ứng dụng phi tập trung (DApps). Nói cách khác, nó là một sự thay thế phi tập trung cho các dịch vụ lưu trữ đám mây.

EOS.io được hỗ trợ bởi đồng tiền điện tử của nó, EOS – lớn thứ năm theo tổng vốn hóa thị trường. Các token có thể được đặt cọc để sử dụng tài nguyên mạng: Theo white paper của dự án, các nhà phát triển DApp có thể xây dựng sản phẩm của họ trên giao thức EOS.io và sử dụng các máy chủ, băng thông và sức mạnh tính toán của chính EOS, các tài nguyên này được phân phối đồng đều giữa những người nắm giữ tiền điện tử của EOS.

Nền tảng này được ra mắt vào tháng 6 năm 2018 dưới dạng phần mềm nguồn mở, với các bản thử nghiệm đầu tiên và white paper gốc xuất hiện trước đó vào năm 2017.

Đáng chú ý, Block.one giữ kỷ lục tuyệt đối về số tiền huy động được trong một đợt ICO: Nó đã thu được khoảng 4,1 tỷ đô la – tương đương khoảng 7,12 triệu ether (ETH) – khoản đầu tư cho EOS.io sau khi gây quỹ trong gần một năm. Chiến dịch lớn thứ hai là của Telegram, đã thu được ít hơn một nửa – tức là, 1.7 tỷ đô la.

Mục đích của việc mua lại này là gì?

Sau khi huy động được số tiền kỷ lục vào năm ngoái, nhà xuất bản EOS.io hiện đang thực hiện việc mua lại 10% cổ phần.

Người phát ngôn của Block.one đã xác nhận rằng việc mua lại cổ phiếu đang “khép lại”, và hiện đang trong giai đoạn cuối. Đại diện của công ty cũng cho biết họ không thể tiết lộ những người tham gia.

“Việc mua lại là một hoạt động bình thường đối với nhiều công ty,” người phát ngôn cho biết. “Block.one rất tự tin về triển vọng tăng trưởng và cơ hội trong ngành. Chúng tôi hài lòng với sự hỗ trợ từ các nhà đầu tư và họ đã có thể hưởng lợi và tham gia vào sự thành công của công ty chúng tôi.”

Đáng chú ý, đây không phải là lần mua lại đầu tiên của Block.one. Theo Bloomberg, đề xuất mua lại cổ phiếu này xuất hiện “chưa đầy một năm” sau việc mua lại đầu tiên, khi đó Block.one được cho là nhắm đến việc mua lại 15% cổ phần đang lưu hành với giá 1.200 đô la mỗi cổ phiếu, nhưng cuối cùng đã thu được tổng cộng 13,8%, tương đương khoảng 300 triệu đô la.

Lần mua lại mới này định giá công ty ở mức khoảng 2,3 tỷ đô la, tăng từ mức định giá khoảng 40 triệu đô la trong năm 2017. Giá mua lại được đưa ra thậm chí còn cao hơn, ở mức 1.500 đô la mỗi cổ phiếu – tăng 6,567% so với giá ban đầu là $22,50.

Những người ủng hộ sau này – bao gồm Peter Thiel, đồng sáng lập PayPal, tỷ phú phần cứng khai thác tiền điện tử Jihan Wu của Bitmain, cũng như các nhà quản lý quỹ phòng hộ Louis Bacon và Alan Howard, những người đã mua vào Block.one vào tháng 7 năm 2018 – cũng có cơ hội để hưởng lợi “khủng”, nếu họ đồng ý bán.

Theo Bloomberg, Bacon và Howard đã từ chối xác định liệu họ có bán cổ phần của mình hay không, trong khi Thiel thì không đưa ra phản hồi nào. Cointelegraph đã liên hệ với Bitmain để làm rõ liệu Wu có dự định tham gia mua lại hay không nhưng không nhận được phản hồi nào cho đến thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, có ít nhất một nhà đầu tư được xác nhận đã đồng ý tham gia việc mua lại cổ phiếu. Ngân hàng thương mại tiền điện tử Galaxy Digital của Novogratz, đã chấp nhận lời đề nghị và bán cổ phần trong Block.one với giá 71.2 triệu đô la – đảm bảo hoàn vốn 123% cho khoản đầu tư ban đầu.

Trong một thông cáo báo chí đi kèm, Novogratz nhấn mạnh rằng, “năng suất vượt trội đáng kể” của Block.one đã góp phần vào quyết định mua lại của Novogratz, và rằng ngân hàng của ông sẽ tiếp tục làm việc với startup này. “Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Block.one với tư cách là đối tác chính trong một số ngành nghề kinh doanh của chúng tôi, bao gồm Quỹ đầu tư mạo hiểm Galaxy EOS, đầu tư vào các công ty xây dựng trên giao thức EOS.IO, và vẫn hứng thú với giao thức EOS.IO,” CEO của Galaxy Digital cho biết.

Sau đó, Novogratz đã lên Twitter để nhắc lại rằng Galaxy Digital vẫn là một cổ đông của Block.one và cũng là một “người nắm giữ số lượng lớn token $EOS.” Để giải thích tại sao ngân hàng của mình lại bán cổ phiếu, ông nói rằng: “Lấy lợi nhuận để tái cân bằng danh mục đầu tư của chúng tôi.” Ngân hàng đầu tư đã xác nhận lỗ ròng 272.7 triệu đô la trong năm 2018 – rõ ràng là do thị trường gấu – và thỏa thuận gần đây có thể là một nỗ lực để giảm thiểu những tổn thất đó.

Theo nhà phân tích Charlie Smith của Blockforce Capital, khả năng cao là Block.one tin rằng nó đáng giá hơn mức giá mà nó đang mua lại. Trong một email gửi tới Cointelegraph, Smith đã viết:

“Bằng cách mua lại cổ phần từ các nhà đầu tư, Block.one có thể xóa một số tên khỏi bảng giá trị vốn hóa (cap table) và thiết lập để đưa ra quyết định mang tính tập trung hơn. Ngay cả khi các nhà đầu tư bán cổ phiếu không có tiếng nói trong định hướng của Block.one, bằng cách xóa họ khỏi bảng giá trị vốn hóa, Block.one có thể tập trung nhiều hơn vào lợi ích của chính mình.”

Block.one đang có kế hoạch gì với tất cả số tiền đó?

Tổng tài sản của Block.one, bao gồm tiền mặt và các khoản đầu tư, lên tới 3 tỷ đô la vào cuối tháng 2, theo Bloomberg, người đã báo cáo số tiền đó từ một email tháng 3 năm 2019 cho các cổ đông của công ty.

2,2 tỷ đô la trong số này được nắm giữ như “các tài sản fiat lỏng” – theo như công ty nói trong email của họ, với phần lớn được đầu tư vào trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ. Bức thư cũng tiết lộ rằng danh mục đầu tư tiền điện tử của công ty đã giảm một nửa xuống còn khoảng 500 triệu đô la trong mùa đông crypto. Tuy nhiên, trong một email gần đây được gửi vào tháng 5, công ty nói rằng những mất mát đó “đã được phục hồi hoàn toàn,” với điều kiện bitcoin đã tăng giá trong những tháng trước.

Việc mua lại lần này cùng “một vài dấu hiệu tiến bộ bên ngoài kể từ đợt token sale EOS,” đã đặt ra câu hỏi: Kế hoạch Block.one là gì và tại sao startup này lại cần tất cả số tiền đó?

Về cơ bản, Block.one đã huy động được khối tài sản khổng lồ với ICO EOS,” Mark D’Aria, nhà sáng lập và CEO của Bitpro Cryptocurrency Consulting, nói với Cointelegraph. “Họ đã sử dụng một khoản trong đó để tài trợ cho sự phát triển của hệ sinh thái nhưng như báo cáo của Bloomberg chỉ ra, chưa bao giờ có nhu cầu cần đến hàng tỷ đô la để tạo ra một thứ gì đó như EOS cả”.

Blumer, CTO của Block.one, không đồng ý với ý kiến cho rằng công ty của ông đã không tiến bộ nhiều kể từ giai đoạn ICO, trích dẫn một bài báo trước đó của Bloomberg do Alastair Marsh chấp bút để chứng minh quan điểm của mình. “Tôi đoán rằng việc chiếm 48% số người dùng Dapp đang hoạt động trong thị phần trong năm đầu tiên là những gì Alastair cho rằng “những dấu hiệu nhỏ của sự tiến bộ”, ông viết trong group chat của Telegram EOS, cho biết thêm rằng:

“Việc mua lại của năm ngoái là để nhường chỗ cho các nhà đầu tư mới mà không cần thiết làm tăng bảng cân đối kế toán của chúng tôi. Vòng tài trợ này bao gồm các cổ đông chiến lược cao như Peter Thiel, Alan Howard và Louis Bacon, và là một điều rất tích cực cho công ty. Việc mua lại của năm nay cũng đưa chúng tôi vào một vị thế tích cực, và chúng tôi cũng hy vọng nó sẽ là một cột mốc quan trọng khác đối với chúng tôi.”

Theo Blumer, thông tin này, “cùng với rất nhiều tài liệu khác,” đã được trình bày cho Marsh của Bloomberg, nhưng “sự thật đã được chọn lọc và sắp xếp một cách gian dối và với các tiêu chuẩn báo chí kém chất lượng.”

Khi được một thành viên trong nhóm Telegram hỏi để xác định lý do tại sao Block.one phải cần thêm thay vì thực hiện pha loãng cổ phần (equity dilution), Blumer đã trả lời rằng:

“Block.one là một công ty khởi nghiệp được tài trợ bởi vốn đầu tư mạo hiểm (VC) và sau quá trình tăng trưởng, startup này rất thận trọng khi cho phép thanh khoản cho các nhà đầu tư trước đó để nhường chỗ cho những chiến lược lớn hơn.”

Theo Larimer, người cũng tham gia trò chuyện Telegram để giải quyết các câu hỏi của nhà đầu tư liên quan đến việc mua lại cổ phiếu, Block.one không thể chọn mua token EOS thay vào đó, vì công ty không thể sở hữu hơn 10% tổng nguồn cung, mà trong đó họ đã vượt giới hạn. “Chúng tôi […] muốn EOS duy trì tính chất phi tập trung,” CEO nói thêm. “Chúng tôi giữ ngân quỹ không-phải-EOS của chúng tôi trong một danh mục đầu tư hỗn hợp gồm Crypto và Fiat.”

Tính chất tập trung hóa có phải là vấn đề đối với EOS không?

Đáng chú ý, phi tập trung hóa có thể là một trong những điểm yếu nhất của EOS. Vào tháng 11 năm 2018, mô hình quản trị của nó đã bị lộ ra ngoài, bằng chứng cho thấy một số giao dịch được xác nhận đã bị đảo ngược xuất hiện trên mạng xã hội, điều này gây hoang mang cho một số chuyên gia cũng như những người đam mê tiền điện tử thông thường.

Đồng thời, công ty thử-nghiệm-blockchain Whiteblock đã công bố kết quả của “cuộc thử nghiệm điểm chuẩn độc lập đầu tiên của phần mềm EOS.” Cuộc điều tra đã đưa ra một số kết luận về EOS, trong đó đáng kinh ngạc nhất là “EOS không phải là một blockchain, thay vào đó nó là một hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu đồng nhất phân tán, một sự khác biệt rõ ràng ở chỗ các giao dịch của chúng không được xác thực bằng mật mã.”

Ngoài ra, vào tháng 10 năm 2018, các cáo buộc đã đã được đưa ra cho Nhà sản xuất Khối (BP) lớn của nền tảng – các thực thể chủ yếu được “đào” blockchain của EOS sau khi được bầu chọn – về việc “bỏ phiếu lẫn nhau” và “thông đồng”, và cho rằng toàn bộ mô hình quản trị có thể đã bị “tham nhũng”.

Tuy nhiên, phi tập trung hóa hoàn toàn không nhất thiết phải là sự thành công của dự án tại thời điểm này, D’Aria của Bitpro thừa nhận với Cointelegpraph rằng:

“Đúng vậy, EOS tập trung hơn nhiều so với Bitcoin hoặc Ethereum. Phi tập trung cần một chi phí rất lớn về hiệu suất và hiệu quả, và EOS khắc phục những hạn chế đó bằng cách đơn giản là ít phân cấp hơn. Nó không tập trung hoàn toàn, nó chỉ ít phân cấp hơn ETH. Sau đó câu hỏi trở thành, “liệu EOS có đủ phi tập trung hay không? Đối với nhiều trường hợp sử dụng, tôi tin là nó đủ.”

Theo quan điểm của D’Aria, EOS có khả năng cạnh tranh hiệu quả với Ethereum dưới vai trò là nền tảng chính cho DApps, dường như đây là mục tiêu chính hiện tại của Block.one. D’Aria nói, “Nếu bạn hỏi tôi liệu ETH hay EOS sẽ thành công hơn 10 năm kể từ bây giờ, tôi sẽ rất khó trả lời câu hỏi đó vì cả hai đều là đối thủ cạnh tranh hợp pháp cho không gian đó.”

Tương lai của EOS trông rất “tươi sáng” – ít nhất là trong mắt những người tạo ra nó

Đáng chú ý, các nhà lãnh đạo của Block.one có vẻ tự tin về tương lai của sản phẩm của họ. “Chúng tôi đã bán một sản phẩm, một vị trí trong danh sách snapshot có thể được cộng đồng sử dụng để tạo ra blockchain được sử dụng nhiều nhất và có hiệu suất cao nhất,” Larimer viết trong nhóm Telegram. “Chúng tôi đã bán các công cụ cộng đồng cho phép họ tạo ra 6 tỷ đô la giá trị.”

“Nếu chúng tôi không bán tiền của mình liên tục, chúng tôi sẽ “đẩy Ethereum lên mặt trăng” và sau đó đã đánh sập nó khi thoát ra,” Blumer viết trong cuộc trò chuyện. “Vào một ngày nào đó BTC có thể sẽ chạy trên các chuỗi EOS.io.”

Ngoài ra, Block.one đã lên kế hoạch cho một sự kiện vào ngày 1 tháng 6, sẽ diễn ra tại Washington, D.C. Mặc dù công ty chưa tiết lộ sản phẩm nào có thể được trình bày ở đó, dự đoán phổ biến nhất có thể là một nền tảng truyền thông xã hội.

• CEO của Block.one – Brendan Blumer chỉ trích Bitcoin vì những hạn chế lớn về mặt quy mô
• CEO Block.one: ‘Bitcoin sẽ thay thế vàng’ như một kho lưu trữ giá trị vào năm 2040

Diệu Anh

Tạp chí Bitcoin/ Cointelegraph